Meze je manji ili veći izbor slanih zalogaja koji su tipični za zemlje koje su bile pod osmanskim carstvom, bliskoistočne i severnoafričke zemlje. Sama reč je persijskog porekla gde znači probati ili uživati, dok je u turskom jeziku ona poprimila značenje predjelo. Kod nas i u Grčkoj, ali i u Italiji gde ga zovu antipasti, meze se i konzumira kao predjelo, grickalice uz čašicu alkoholnog pića, pre glavnog jela, a i kao samostalno uživanje sa prijateljima uz rakiju ili vino. U zemljama sa pretežno muslimanskim življem, meze je često deo glavnog jela.
Meze može da bude sve i svašta, zavisno od zemlje do zemlje. Negde su to namazi poput humusa i baba ganuša, pečene bundeve sa tahinijem, zatim razne vrste sireva i mlečnih proizvoda-na istoku je to gebna, lebne, u Grčkoj halumi i saganaki, kod nas kugle kajmaka ili urnebes salate, razne vrste belih i žutih sireva; često se kao meze servira grilovano povrće, razne mesne ćuftice, suhomesnati proizvodi koji se razlikuju od države do države. Na plati mogu da se nađu i voće, u novije vreme u modi su slani rolati i slane torte, a oduvek su se kao meze služile i brojne vrste pita; takođe su česte na stolu kao predjelo u Grčkoj i Turskoj sarmice od vinovog lišća sa pirinčem, masline, sveže salate. Šta će se kao meze poslužiti zavisi od ukusa onog koji priprema meze, od godišnjeg doba, zemlje u kojoj se nalazite.
Kod nas je kao meze uobičajena plata sa suhomesnatim proizvodima koji su specijaliteti naših krajeva, zatim izbor naših sireva, pite, slane kiflice i projanice isečene na manje komade, kuvana jaja, ali i neke salate, kao urnebes, ruska salata ili neka slična, koja je kod nas zaista omiljena; često se kod nas stavljaju na platu i kiseli krastavčići, dok recimo, masline nisu karakteristične za naše podneblje. Zimi se kod nas servira kao meze, osim suhomesnatih proizvoda, salata od kiselog kupusa ili turšija, ajvar, ko voli stavlja kao predjelo i pihtije, kavurmu ili švarglu. Izbor je zaista veliki i šarolik.
Posebno je prava umetnost slaganje svega toga na ovale.
pirotski kačkavalj, užička pršuta, slavonski kulen, kajmak, čajna kobasica
slavonski kulen, peglana kobasica iz Pirota, domaća dimljena slanina, kopaonički kačkavalj, homoljski kajmak, kugle urnebes salate, užička pečenica, kuvana jaja
pečenica, sremska kobasica, čajna kobasica, slanina, jaja
modernije varijante
Comments